Berigt-91: gezondheidszorg, deel 2 (uit: Rowol Toendertied)

Andere gevaarlijke en besmettelijke ziekten waren de pokken en cholera. In Drenthe was al in 1769 door Dr. Wolter Forster Verschuur de Engelse koepok-inenting bekend gemaakt. Ook in Roden werd al in 1821 op grote schaal georganiseerde vaccinatie toegepast. De plaatselijke overheid hield nauwlettend in de gaten dat alleen kinderen met een "pokkenbriefje" op de scholen werden toegelaten. De gemeente maakte lijsten van alle niet-ingeënte kinderen binnen de hele gemeente, en zorgde ervoor dat ook oudere kinderen alsnog gevaccineerd konden worden. In Roden gebeurde dat bijna altijd gratis. Het kostte de overheid grote moeite om erop toe te zien dat deze vaccinaties inderdaad ieder jaar consequent werden uitgevoerd. Soms gebeurde het dat door nalatigheid de pokken opnieuw slachtoffers maakte. In onze streek werd deze ziekte in 1870 voor het laatst gemeld.

Cholera werd in Drenthe voor het eerst overgebracht in 1832 vanuit de grote Hollandse havensteden. De overheid verbood met onmiddellijke ingang de jaarmarkten van Hoogeveen, Dwingelo, Coevorden en Vries. In de andere plaatsen, waar normaal jaarmarkten werden gehouden, werden beperkingen ingesteld. Burgemeester en wethouders van Roden lieten een bericht in de Drentsche Courant van 21 september 1832, no. 75, verschijnen:

De eerste melding van cholera in Roden kwam in 1849. Behalve in de veenkolonie Veenhuizen, breidde de ziekte zich in het Noordenveld niet ernstig uit. De cholera, oorspronkelijk afkomstig uit de tropen, dook met regelmatige tussenpozen tot ± 1900 in Drenthe op, en veroorzaakte vooral in Meppel en Hoogeveen langs de drukke vaarwegen veel slachtoffers. Het is een acute, zeer besmettelijke ziekte, die hevige diarree en braken veroorzaakt, waardoor de patiënten snel uitdrogen. De ernstigste bronnen van besmetting zijn vervuild drinkwater en onvolwaardige sanitaire voorzieningen. Oude mensen kenden nog de schrik voor de cholera en spraken nog vol huiver over de angst onder de bevolking voor deze ziekte.

De laatste epidemie in Roderwolde (behalve de A-griep uit de jaren vijftig) was de Spaanse griep, zo genoemd naar het land van herkomst. Deze kwaadaardige vorm van het griepvirus veroorzaakte in 1918-19, direkt na de slechte oorlogsjaren, 25 miljoen doden in Europa en Noord-Amerika. Vooral mensen met weinig weerstand of een gebrek vielen ten prooi aan deze ziekte. In Roderwolde overleed o.a. de zuster van Egbert Boer aan de Spaanse griep, in Foxwolde de zwager van de tolgaarder, die als bijnaam "Koekerie" had.

(dit Berigt is onderdeel van een serie artikelen uit het boek “Rowol Toendertied”)