Berigt 69: het verkeersnet, deel 6 (uit: "Rowol Toendertied")

De bewoners van Sandebuur gingen na 1891 (aanleg van Rodervaart) meestal niet meer met het Rowolmer schip naar Groningen. Zij gingen dwars door de weilanden naar "De Opslag" aan de vaart, waar een aanlegsteiger was gebouwd. Hier werden dan door de "Drentina", de stoomboot van Roden, passagiers en vee voor Groningen aan boord genomen. Ook deze boot meerde in de Westerhaven bij het café van Gooyer (Goijert).

Naar men zegt moet er in Foxwolde, aan het eind van het weggetje naast Roderwolderweg 3, vroeger ook een haven zijn geweest, die door een schipsloot met het Peizerdiep was verbonden. Hier vandaan zou dan het Roder beurtschip zijn afgevaren, voordat de Rodervaart gegraven was. (1891). Maar na 1884 (de aanleg van de weg Roden-Peize) zal het wel niet meer mogelijk zijn geweest de Molenbrug te passeren. Vermoedelijk zullen, behalve de inwoners van Roden, ook de mensen van Foxwolde en het Haarveen van deze verbinding met Groningen gebruik gemaakt hebben.

Over de schipper van dit Roder "dorpsschip" schrijft de Prov. Drentsche en Asser Courant van 11 januari 1879: "Roden, 11 Jan. Heden werd alhier ter aarde besteld het stoffelijk overschot van den oudsten ingezetene der gemeente, namelijk H.E. (Eitens, red.) die den ouderdom van bijna 92 jaren heeft bereikt. Jaren was hij schipper van hier op Groningen. Hoewel altijd in 't genot eener goede gezondheid, maakte toch een lichte ongesteldheid een einde aan zijn leven".

De heer Cazemier van de Roderwolderweg schreef over deze haven in "De Schoolkrant" van maart 1979: "Voor de omlegging van het Peizerdiep, enige jaren geleden, was in het land van H. Noord nog duidelijk te zien waar de Schipsloot en de aanleghaven waren geweest. Het land daarbij werd de "Schipsloot" genoemd. De schipper heeft zeker gewoond in de boerderij Oud-Papenburg, even verder naar de weg gelegen. Deze boerderij is ± 60 jaar geleden afgebroken en werd het laatst bewoond door H. v.d. Velde, de grootvader van Frederik en Tjebbel van der Velde".

De Drachtster tram

Toen aan het begin van deze eeuw het aantal rijwielbezitters voortdurend toenam, begon men in Roderwolde steeds meer te verlangen naar een goede verbinding met Peizerwold. Wilde men op de fiets naar Groningen, dan moest men een lange omweg maken over Foxwolde en Peize. En als men dan in Peizerwold opzij keek naar de molen, dan was men eigenlijk vlak bij huis. Vandaar dat er in januari 1910 de volgende advertentie werd geplaatst:

"Ingezetenen van Roderwolde, Sandebuur en Fokswolde.

Als gij belang stelt in een verhard pad over het Peizerdiep, komt dan allen ter vergadering bij Hoff, op Vrijdagavond, den 21 Januari 1910".

Een paar weken later stond het volgende bericht in de krant: "Er zijn van die zaken, welke men kan noemen, een lang gevoelde behoefte. Hiertoe behoort ook de behoefte, die Roderwolde heeft aan een verkorte weg naar Groningen. De gelegenheid om die te krijgen is er, als maar een paar particulieren vergunning geven voor hun land. Kon men een voet- of fietspad krijgen over Bommelier, dan zou de reis naar Groningen minstens 1 uur korter worden. Een der bedoelde landeigenaren is lid van den Raad en misschien wel te bewegen de vergunning te geven. Dan zullen de anderen wel volgen. Blijft over de dubbeltjeskwestie. In deze wil misschien de Raad wel iets helpen. (...) Vooral als men bedenkt, dat het aan te leggen pad ook de kortste verbinding wordt met de te leggen stoomtram. Op de onlangs te Roderwolde gehouden vergadering van ingezetenen is een commissie benoemd om voor dit pad aan 't werk te krijgen. Zij bestaat uit de heeren D. v.d. Molen, J. Reitsma (dat moet vermoedelijk zijn: J. Rietema, red.) Js. van Zanten en T. Riemers. Wij wenschen de heeren veel succes, want de belanghebbenden zijn nogal vele, 53 woningen in Roderwolde, 20 in Sandebuur en een 40-tal in Fokswolde".

Het fietspad naar Peizerwold via Bommelier is er niet gekomen. Inwoners van Roderwolde die met de tram naar Groningen wilden, moesten lopend via de dijk van de Schipsloot of over de "laon" naar Bommelier. Daar moest men zich laten overzetten en dan kon men in Peizerwold in de tram stappen.

Vóór de aanleg van de tramlijn Drachten-Groningen zijn er al plannen geweest voor een tramlijn, die over Roderwolde zou lopen. In 1905 werd er door de heren Scholten en Blom een "ontwerp van een algemeen tramplan in de provincie Drenthe" aangeboden. Hierin kwam o.a. een tramlijn voor die van Kloosterveen over Veenhuizen, Norg, Roden en Roderwolde naar Groningen zou lopen. Helaas is ook dit plan om Roderwolde te ontsluiten nooit tot uitvoering gekomen.

(dit Berigt is onderdeel van een serie artikelen uit het boek “Rowol Toendertied”)